طرح توجیهی بوجاری جو در (سال 97)
تعریف بوجاری جو :
بوجاری به معنی پاک کردن غلات است. در حین عمل بوجاری دانه از ساقه و پوسته جدا میشود و همچنین در حین بوجاری اگر تخم حشرات و یا آفتی هم در غلات باشد بهوسیله بوجاری جدا میشود .
جو : گندم و جو نوعی از غلات هستند که کاربرد و مصارف زیادی دارند. جو از خانواده گیاهان تک لپه ای است که دانه آن مصرف خوراکی دارد .
غلاتی که توسط کشاورزان از زمین کشاورزی جمع آوری میشود دارای ناخالصی های زیادی است به همین خاطر نمیتوان محصولات کشاورزی را بدون بوجاری کردن وارد بازار کرد , برای همین لازم است که حتماً محصولات کشاورزی مانند انواع غلات , گندم , جو , برنج و … بوجاری شده تا از پوست و ساقه و … دارد جداسازی شود .
معرفی طرح بوجاری جو
در این طرح بذر جو جهت کشت در سال آینده بوجاری میشود .به همین منظور بذر جویی که توسط دستگاه بوجاری میشود لازم است که حتماً با سموم قارچ کش ها ضد عفونی شود .با دستگاه بوجاری میتوان بذر را از علف هرز و مواد خارجی از قبیل سنگ و کلوخ و ناخالصی های دیگر که موجب مسدود شدن نازل های دستگاه بذرکاری میشود تمیز کرد.
بذر علف های هرز علاوه بر آلوده کردن مزارع به خاطراینکه سریعتر از بذر غلات رشد می کنند باعث ضعیف شدن گیاهان اصلی میشود بنابراین لازم است که حتماً با بوجاری کردن بذر علف هرز جداسازی شود. همچین در دوره رشد اولیه گیاهان انواع سیاهک ها که ازجمله بیماری های غلات محسوب میشود , باعث بوجود آمدن زیان زیادی به کشاورزان میشود بنابراین با ضد عفونی کردن بذر ها براحتی میتوان از این خسارات جلوگیری کرد .
تاریخچه ای بر جو :
هزاران سال است که اين گونه گياهان، در تأمين غذاي بشر نقش حياتي ايفا ميکنند. باستان شناسان جوامع ابتدايي توانسته اند از ويرانه هاي قديمي مراکز سکونت انسان، دلايلي به دست آورند که نشان ميدهد غلات در تمدن هاي اوليه بشري هم کشت مي شده اند و براي مثال، گندم در سرزمين حاصلخيز ميانرودان به عمل مي آمده است. ميانرودان امروزه بخش هايي از ترکيه، عراق، سوريه و ايران را تشکيل ميدهد. شواهد به دست آمده نشان ميدهد که در 16000 تا 10000 سال قبل از ميلاد، انسان ما قبل تاريخ در اين ناحيه گندم توليد ميکرده است.
خواص جو :
خواص جو بسیار است . جو یکی از دانه های بسیار مفید با فیبر بالا و دارای کلسیم قابل توجهی است. جو یکی از اولین دانه های کشت شده در تاریخ است که در نان بعضی غذاها، نوشابه ها و دیگر مواد وجود دارد جو همچنین یکی از دانه های پر مصرف در جهان است. جو گیاهی است یک ساله که ارتفاع ساقه استوانه ای آن بسته به ارقام مختلفه از 100 ـ 40 سانتی متر فرق می کند.
جوی کامل معمولاً برای تهیه غرغره ها به کار می رودو در سایر موارد از جوی مقشر یا جوی کاملاً سفید استفاده می شود.غلات، منابع مهم فیبر در رژیم غذایی، ویتامین ها و مواد معدنی هستند که در دانه های تصفیه شده و یا تصفیه نشده یافت می شود.
خوردن دانه جو تشنگی را فرو می نشاند. تب را برطرف می کند و به عنوان مقوی و تونیک عمل می کند. و مالت در هضم غذاهای نشاسته ای خیلی کمک می کند و برای کاهش ترشح شیر کاربرد دارد.
انواع جو نسبت به دما :
در خصوص واکنش به دما، سه نوع جو موجود است:
1. نوع بهاره که به سرما حساس بوده و بنابراین در بهار کاشته میشود.
2. نوع پاییزه که در فصل پاییزکاشته میشود و تا فرارسیدن فصل بهار، سنبله تولید نمیکند.
3. نوع حد واسط که نسبت به سرما مقاومت کمتری داشته و در نقاط نسبتاً گرمسیر در هر دو فصل بهار و پاییز کشت میشود.
جوی بهاره و پاییزه را نمیتوان همچون گندم بهاره و پاییزه که تفاوت دانه آنها کاملاً مشخص است،تشخیص داد. جوی پاییزه در بسیاری از نواحی نیمه خشک که بارندگی آنها غالباً در فصول گرم سال (بهار و تابستان) انجام میشود، تقریباً ۱۰ تا ۱۴ روز زودتر از گندم پاییزه کاشته میشود. جوی بهاره را هم تا آنجا که امکان دارد باید زودتر کاشت. البته جو نسبت به سرمای بهاره (دمای زیر صفر) نسبت به گندم حساس تر است. کشت زودتر جوی بهاره سبب میشود که محصول جو قبل از فرارسیدن ایام گرم و خشک، برسد. تأخیر در کشت جو سبب لاغری دانه، عملکرد پایین و… میشود.
آفات جو :
جو نسبت به بیماریهای قارچی فوقالعاده حساس است. سیاهک یکی از مهمترین این بیماری هاست. سیاهک پنهان جو، عامل قارچی به نام U.hordei میباشد. در این بیماری، تودهای از هاگهای سیاه رنگ جای محتویات دانه را میگیرد. هاگ بیماری در سطح دانه یا داخل خاک قرار میگیرد. زمانی که بذر جوانه میزند، هاگ هم جوانه زده و به گیاه جوان حمله مینماید. شیوع این بیماری در خاکهای اسیدی بیش از خاکهای خنثی یا خاکهای آهکی است.
دستگاه بوجاری چیست؟
دستگاه بوجاری ( winnow machine ) توسط فشار هوا و حرکات مکانیکی گرد و غبار موجود در حبوبات را برطرف کرده و برای منتقل کردن به مراحل بعدی نظیر پولیش کاری، وزن کردن و بسته بندی آماده می سازد. توسط فن های تعبیه شده ناخالصی های سبک جداسازی شده و سپس به کمک الک کردن بر اساس اندازه های مشخص مواد خالص سازی می شوند.
این دستگاه قابلیت پاک سازی ۵۰۰ کیلوگرم حبوبات و غلات را دارد. در دستگاه بوجاری مواد در چهار مرحله با توجه به اندازه و وزن تا ۹۸.۵ درصد پاکسازی می شوند.
عمل بوجاری به دو روش انجام می شود
1. به روش دستی
2. به وسیله دستگاه بوجاری
روش دستی : از قدیمیترین روشهای بوجاری است که درروش بوجاری دستی خرمن کوبیده شده با داده میشود . در این روش کشاورز بهوسیله چنگک یا وسیله دیگری محصولات خود را در برابر باد پخش میکند تا به این وسیله غلات از پوست و ساقه جدا شود.
به وسیله دستگاه بوجاری : روش جدیدتری که برای بوجاری غلات استفاده میشود , بوجاری بهوسیله دستگاه بوجاری است .
بخش های دستگاه بوجاری :
- شاسی دستگاه: وزن کلی بخش ها بر روی این قسمت سوار می شود.
- مخزن: اولین بخشی که مواد وارد دستگاه می شود مخزن است. خروجی مخزن توسط دریچه تنظیم کنترل می شود تا مقدار مناسب و یکنواختی از مواد وارد واحدهای تمیز کننده شود.
- محفظه باد: میزان باد با توجه به وزن غلات و ناخالصی ها تعیین می شود.
- واحدها غربالی: شامل بازوهای لنگ و دو واحد تمیز کننده است که خلاف یکدیگر لرزش می کنند. کف واحد های غربالی مانند سینی است که مواد روی آن قرار می گیرد.
- استوانه های حفره دار: همانند الک هایی به منظور یکسان سازی حبوبات و غلات از نظر شکل و اندازه هستند. در اصل تفکیک دانه ها در بخش استوانه های حفره دار انجام می گیرد.