طرح توجیهی کشت زعفران 10 هکتاری با آبیاری قطره ای ۹۷)

 طرح توجیهی کشت زعفران (ویرایش 98)

تعریف زعفران :

زعفران (Crocus sativus) از تیره زنبق سانان (Iridaceae) می باشد. زعفران گیاهی است علفی، چند ساله، دارای کورم (پداژه) سفید رنگ که روی آن جوانه های راسی و جانبی وجود دارد. ریشه افشان، کوتاه و به طور معمول از قاعده کورم بر روی یک دایره خارج می شود. گل شامل گلپوش ۶ قطعه ای ۳ کاسبرگ و ۳ گلبرگ، همرنگ و خوشبو، دارای ۳ پرچم با بساک زرد رنگ، مادگی آن دارای خامه سفید، کلاله ۳ شاخه ای و قرمز رنگ است. برگ ها باریک و بلند به رنگ سبز تیره یا چمنی به طول حدود ۲۰ تا ۵۰سانتی متر، به تعداد ۱۱- ۵ برگ، گل ها و برگ ها داخل لوله ای غشایی به نام اسپات ( چمچه ) قرار می گیرند که وظیفه حمایت برگ و گل تا خارج شدن از خاک را به عهده دارد. این گیاه سه گان می باشد و تولید بذر نمی کند.

گل دهی زعفران

میزان گل و محصول دهی زعفران در سطح ، بستگی کامل به حاصلخیزی و استعداد زمین و سن مزرعه دارد . در سال های اول و دوم پس از کاشت پیاز ، مقدار محصول زیاد نیست ولی از سال سوم به بعد با افزایش تعداد پیازها در زیر زمین که ناشی از قابلیت تکثیر پذیری پیاز زعفران است ، میزان گل دهی زعفران افزایش پیدا میکند .در سال های پنجم ، ششم و هفتم میزان محصول و برداشت گل به حداکثر می رسد و از سال هشتم به بعد گل دهی مزارع زعفران کاهش پیدا میکند و پیازها باید از زمین خارج و در زمین دیگری کاشته شود . با توجه به خاصیت تکثیر پذیری پیاز زعفران، مقدار پیازی که بعد از هشت سالگی از یک مزرعه خارج می شود، برای کاشت زعفران جدید در سطحی حدود پنج برابر آن مزرعه کفایت می کند .از هر پیاز زعفران سالانه بین دو تا پنج گل برداشت می شود .بر اساس محاسبات انجام شده از هر 15هزار گل زعفران صد گرم زعفران خالص بدست می آید . به عبارت دیگر بازدهی هر هکتار زمین زعفران حدود شش کیلو گرم زعفران خشک است .

طریقه نگهداری از زعفران :

زعفران بعد از برداشت به ویژه بعد از آسیاب شدن باید دور از نور و رطوبت و در جام شیشه‌ای نگهداری شود.
زیرا با توجه به این که اسانس (مواد معطر) زعفران قابل تبخیر شدن است در صورت نگهداری نامناسب، به مرور زمان اسانس آن تبخیر شده و از اثرات دارویی و طعم و مزهٔ آن کاهش می یابد و مرغوبیت آن از دست می‌رود. البته بعضاً در اکثر مواقع زعفران تا ۱ یا ۲ ماه بعد از برداشت بو و عطر دارد اشتباه رایج در این است که اکثراً فکر می‌شود که زعفران باید بو و عطر زیاد بدهد؛ زعفران بعد از ۲ماه خشک می‌شود بویش از بین می رود وقتی آسیاب می‌شود و مرطوب می‌شود مجدد بو و عطر می‌گیرد، پس در همه مواقع سال زعفران بوی تازگی که تازه جمع شده باشد را نمی‌دهد؛ بنابراین بهتر این است که برای نگهداری خواص زعفران مقداری از آن را که می‌خواهند در طول یک هفته استفاده نمایند را آسیاب نموده و در جام شیشه‌ای در بسته‌ای قرار دهند.

 کشت زعفران به طور خلاصه :

کشت زعفران در ایران  از لحاظ تولید و صادرات، مقام اول را بین تمام کشورهای جهان دارامی باشد. ولی متأسفانه به علت نبود مدیریت و ضعف ساختاری در حوزه‌ی فرآوری، بازاریابی و عرضه‌ی محصول به شکل مشتری پسند، زعفران ایران در بیشتر اوقات به صورت فله ای به سایر کشورها فروخته شده و در آنجا با بسته بندی شیک و امروزی و به قیمتی بسیار بالاتر به خریداران عرضه می‌شود.بحث خام فروشی زعفران یکی از مهم‌ترین مشکلات موجود در صنعت تولید و صادرات زعفران کشور بوده و هست که به دلیل نبود صنایع تبدیلی و بسته‌بندی کافی در مناطق زعفران‌خیز مخصوصا در دو دهه اخیر رواج بسیاری پیدا کرده است و هر ساله زیان‌هایی را به کشاورزان و بازار صادراتی این محصول وارد می‌کند.

عملیات کشت در سال اول

در فصل بهار زمین مورد نظر را در طی یک هفته دو بار شخم زده شود بطوریکه همه کلوخها خرد شده و کود بخوبی با خاک مخلوط گردد. پس از رشد علف های هرز را وجین کرده و تا موقع کاشت رها شود.در اوایل پاییز چند روز قبل از کاشت زمین را آبیاری و برای سومین مرتبه زیر و رو کرده بعد از آنکه همه کلوخه ها خرد شدند پیازهای به روش فارویی یا کرتی کاشته شوند.

طریقه کاشت پیاز ها :

پیازهای انتخاب شده باید سالم و عاری از هر گونه بیماری و یا آسیب دیدگی باشد و قبل از کاشت با سموم قارچ کش ضدعفونی شود.فاصله پیازها روی ردیف 20 سانتیمتر و فاصله بین ردیفها را 25 سانتیمتر است که در غیر این صورت پیازها رشد مناسب نخواهند کرد در هر هکتار به طور متوسط 3 تن پیاز کاشته می شود. بعد از کاشت پیازها بلافاصله مزرعه آبیاری شود و اگر 3-2 روز قبل از کاشت آبیاری صورت گرفته باشد می توان آبیاری را تا چند روز بعد از کاشت به تعویق انداخت بهترین زمان آبیاری مزرعه اواخر مهرماه می باشد اگر آبیاری زودتر از زمان مقرر انجام شود برگها قبل از گلها ظاهر می شوند که در این صورت عمل برداشت را با مشکل مواجه می سازد.

بنابراین باید مراقب بود که در فاصله زمانی بین مرحله کاشت پیازها و زمان برداشت گل فقط یکبار آبیاری انجام شود. زعفران گیاهی است مخصوص مناطق خشک و آب چندانی نیاز ندارد اما اگر بعد از برداشت و طول زمستان چندین نوبت مزرعه آبیاری شود پیازها درشت تر خواهند شد و باعث می گردد که گیاهان قویتری ایجاد کند. آبیاری زعفران زمانی انجام می شود که محصولات دیگر به آب احتیاج ندارد.

داشت

کوددهی : در اواسط مهرماه در حدود 15 تن در هکتار کود دامی به زمین داده و شخم سطحی زده می شود. بطوریکه به پیازها آسیبی نرسد اگر در مزرعه علف هرز دیده شد باید وجین انجام گیرد.

آبیاری : آبیاری در سال دوم همانند سال اول انجام می گیرد اگر بارندگی در حد متوسط باشد هر 20 روز یکبار آبیاری کفایت می کند (دور آبیاری به نوع خاک هم بستگی دارد و در خاکهایی با درصد شن بیشتر دور آبیاری کوتاهتر و در خاکهای رسی دور آبیاری بلندتر است) در سال های خیلی سرد در ماه های دی و بهمن باید از آبیاری مزرعه خودداری کرد زیرا باعث یخ زدگی و فساد پیازها می شود. آخرین آبیاری در اواسط فروردین است زمانی که برگهای زعفران رو به زردی می گرایند بعد از آن برگها را چیده و بعنوان خوراک دام استفاده گردد ولی دقت کنید که به هیچ وجه دام را برای چرانیدن در مزرعه رها نکنید چرا که به پیازها فشار آورده پیازها آسیب دیده و احتمال سبز شدن آن در سال آینده کاهش می یابد.

بسته بندی زعفران :

هدف از تدوين اين كار ارائه راهنمايي براي استقرار سيستم آناليز خطرات و نقاط كنترل بحراني از مرحله برداشت تا بسته بندي زعفران بوده است . در اين استاندارد پس از تعريف واژه ها و اصطلاحات، نحوه استقرار سيستم تجزيه و تحليل خطر و كنترل نقاط بحراني شامل تشكيل گروه، توصيف محصول، گروه مصرف كننده، نمودار جريان كار، چگونگي آناليز خطرات، تعيين نقاط كنترل بحراني، پايش و عمليات اصلاحي تشريح گرديده است .

دستگاه بسته بندی زعفران به صورت دوخت دستی 

این روش ساده ترین راه برای بسته بندی زعفران میباشد. دستگاه دوخت پلاستیک دستی با داشتن ولم حرارتی و قابلیت تنظیم برای انواع پوشش‌های بسته بندی، به شما این امکان را می‌دهند که با کمترین هزینه خط بسته بندی زعفران را خصوصا به صورت خانگی راه‌اندازی کنید. نکته مهم این‌جاست که در این بسته بندی مانند دیگر روش‌های دوختِ ساده، توجه زیادی به طراحی محصول و شیک بودن آن نمی‌شود و به احتمال زیاد محصول شما بازارهای عمده و ارزان قیمت را هدف قرار داده است.

خلاصه گزارش

طرح موجود در مورد کاشت زعفران 10 هکتاری با آبیاری قطره ای است و همه اطلاعات برای کاشت زعفران از جمله قیمت تجهیزات , قیمت پیاز رعفران , حقوق و دستمزد و … را دارد.