طرح توجیهی زنبورداری (97)

طرح توجیهی زنبورداری در (سال ۹۷) 

تعریف زنبورداری :

زنبورداری به فرایندی برای نگهداری و تولید زنبور عسل برای بدست آوردن فراورده‌هایی همچون عسل، موم و دیگر تولیدات میگوییم. محلی که در آن زنبورها نگه داری میشوند کندوی (عسل) نامیده می‌شود.

درواقع مهم‌ترین اصل در کار زنبورداری داشتن یک مکان مناسب می باشد. جایی که در بیشتر فصل‌های سال گل و گیاهی داشته باشد مناسب است.

زنبورداری در دانشنامه :

زنبورداری از زیرمجموعه‌های کشاورزی محسوب میشود و جز مشاغل زود بازده حساب می‌آید. برای شروع بکار زنبورداری نیاز نیست که شما حتماً زمین داشته باشید، بلکه می‌توانید در باغ و یا زمین‌های کشاورزی هم این کار را انجام دهید .

زنبور عسل یک گونه از زنبور ها می باشد ، که شهد گل ها را در کندو جمع آوری کرده و عسل می سازد . در هر کندو سه نوع زنبور وجود دارد که عبارتند از زنبور کارگر ، زنبور نر و زنبور ملکه.زنبور در هر کندو زنبور ملکه می باشد که ، وظیفه رهبری کندو را عهده دار است . درصورتی که در کندویی ملکه وجود نداشته باشد ، زنبور های کارگر شهد گل را جمع آوری نخواهند کرد و عسل تولید نمی شود . در صورتی که در داخل کندو تخم روز وجود داشته باشد ،زنبور ها برای ملکه جدید شفیره ملکه تولید می کنند . اما اگر ملکه و یا تخم روز در کندو وجود نداشته باشد ، کل کندو از هم گسسته خواهد شد . زنبور های کارگر ماده میباشند . در واقع زنبور های نر فقط وظیفه دارند ملکه را بارور نمایند و هیچ کار دیگری انجام نمی دهند . ملکه زنبور عسل خیلی راحت قابل شناسایی میباشد ، ملکه نسبت به زنبور های نر و کارگر دراز تر و از زنبور های کارگر درشت تر است . طول بال های ملکه کوتاه تراز بقیه بوده و نیش آن کمی خمیده تر می باشد . ملکه از نیش خود برای ازبین بردن ملکه های رقیب استفاده می کند

بهتر است برای شروع کار پرورش زنبور ، از 2 کندو یا حداکثر 6 کندو شروع نمایید . درصورتی که بایک کندو کار را شروع نمایید ، اگر ملکه از بین برود ، کاری از دست شما ساخته نیست اما با 2 کندو اگر ملکه یکی از کندو ها بمیرد ، می توان از کندوی دیگر کمک گرفت . در هر کندو 1 ملکه ، چند هزار زنبور کارگر و چند صد زنبور نر وجود دارد . بهترین زمان برای پرورش زنبور فصل بهار می باشد . در فصل تابستان و بهار زنبور ها دارای بیشترین فعالیت هستند . در  این فصل ها در هر کندو تقریبا بین 5 تا 7 کیلو عسل وجود دارد . همچنین تعداد زنبور های نر در فصل بهار و تابستان بیشتر می باشد . 

هیچ کدام از زنبور های داخل کندو نمی توانند به تنهایی به صورت انفرادی زندگی نمایند ، هدف تمام زنبور های داخل کندو ها بقای نسل و همچنین دفاع و حفظ کندو می باشد . هر ملکه در هنگامی که جوان است ، در هوای آزاد پشت سر هم با چند زنبور نر جفت گیری می کند و برای خود تا آخر عمر اسپرم جمع آوری می کند . تمام تخم هایی که در داخل سلول ها وجود دارند ، توسط ملکه در داخل واحد کندو گذاشته می شود . پرورش نوزادان در اواسط دی ماه شروع می شود و تا اوایل اردیبهشت ماه نیز ادامه خواهد داشت . البته اگر شرایط مساعدی وجود داشته باشد ، تولید مثل زنبور ها تا آخر ماه خرداد نیز ادامه خواهد داشت . در هنگامی که یک کندو به حداکثر توسعه در تولید مثل برسد ، ممکن است ملکه در هر روز بین 1500 تا 2000 تخم بگذارد . لازم به ذکر است که هنگامی که ملکه در هوای آزاد با زنبور نر جفت گیری می نماید ، زنبور نر پس از جفت گیری می میرد

طرح توجیهی زنبور داری

انواع زنبور :

۱ . زنبور عسل سیاه یا  Apis mellifera mellifera

2. زنبور عسل قفقازی یا caucasica Apis mellifera

3 . زنبور عسل کارنیولان یا Apis mellifera carnica

4. زنبور عسل ایتالیایی یا زنبور طلایی یا  Apis mellifera ligustica

5. زنبور عسل ایرانی یا Apis mellifera meda : موطن اصلی این نژاد ایرانی است. از نظر ظاهری, سه حلقه اول شکم این زنبورها سیاه و بقیه زرد مایل به خاکستری است رشد آنها خوب و تا خرداد ماه به بیشترین شمار خود می رسند. در مناطق سردسیر, سرمای زمستان را به خوبی تحمل می کنند. تولید و مصرف بره موم آنها زیاد است و از ویژگی های نامطلوب آن می توان به تمایل زیاد آن به غارت گری و بچه دادن اشاره کرد.

اولیه مورد نیاز جهت اجرای طرح توجیهی احداث زنبور داری یا پرورش زنبور:

رنگ روغن و سیم

شـــــكر

كندوی خالی

موم آج شده

ظروف بسته بندی عسل

دارو

 زنبور کارگر :

جنسیت زنبورهای کارگر ماده بوده و بیشتر جمعیت کندو را تشکیل می‌دهند. طول بدن آن‌ها تقریباً 10 میلی‌متر میباشد . در یک کندوی قوی با بیش از ۱۰ قاب، حدود ۷۰ هزار زنبور کارگر وجود دارد. زنبورهای کارگر بااینکه ماده هستند توانایی بارور شدن ندارند؛ ولی در صورت نبودن ملکه در کندو توانایی تخم‌ریزی دارند؛ که در زنبورداری ماده تخم‌گذار گفته می‌شود؛ که این تخم‌ها به دلیل عقیم بودن زنبور کارگر به زنبور نر تبدیل می‌شود. نیش زنبورهای ماده خاردار است و طول آن در حدود ۱ میلی‌متر میباشد . به خاطر وجود همین خارها پس از نیش و ورود زهر به بدن موجوداتی که ساختار گوشتی دارد نیش در پوست گیرکرده و موجب جدا شدن کیسه زهر از زنبور می‌شود؛ و پس از چند دقیقه زنبوری که نیش‌ زده خواهد مرد. این باور اشتباه وجود دارد که زنبورها به‌صورت آگاهانه اقدام به نیش زدن می‌کنند و به عبارتی خود را فدا می‌کنند ولی زنبورها به‌هیچ‌وجه نمی‌دانند بعد از نیش زدن کیسه زهرشان پاره خواهد شد.

ملکه و همه زنبورهای کارگر ماده اند؛ فرق این دو در این است که دستگاه تناسلی کارگران ناقص بوده و جفتگیری برایشان ممکن نیست و حال اینکه دستگاه تناسلی ملکه کامل است و امکان جفتگیری برایش فراهم است و جفتگیری هم میکند.

مجموعه ملکه زنبورهای کارگر و زنبورهای نر را«یک جمعیت»زنبور عسل می نامند.محلی که یک جمعیت زنبور عسل در آن زندگی، تولید مثل و رشد میکنند یک «کندو» نامیده میشود .کندو خانه زنبور عسل است.

فرق ظاهری ملکه و زنبورهای کارگر در طویل تر بودن شکم و اندام در ملکه است.فرق ظاهری زنبورهای نر با کارگران و ملکه در این است که اولا چشم های مرکب زنبورهای نر درشت تر و از پشت سر به هم می رسند حال آنکه چشم های کارگران از پشت سر به هم نمی رسد . ثانیا نرها کلفت تر و چاق تر از کارگران و ملکه اند.ثالثا انتهای شکم زنبور نر گرد است ولی ملکه و کارگران دارای انتهایی نوک تیز میباشند.