بسته آموزشی پرورش شترمرغ سال 97
تعریف شتر مرغ :
شتر مرغ پرنده ای است از راسته دوندگان که قدش تا سه متر هم می رسد و تا حدود صد کیلوگرم میتواند وزن داشته باشد. این پرنده عظیم جسه بالهای کوچکی دارد که هیچ موقع برای پرواز کردن قادر به استفاده از آن ها نیست. تاج استخوان جناق وی از بین رفته . پرنده مزبور فاقد شاهپر است و به سرعت می دود . شتر مرغ ماده در طول عمر فقط بیست ” 20 ” تخم میگذارد که هر کدام ۲۵ برابر تخم مرغ است.
شتر مرغ در دانشنامه :
شتر مرغ پرنده ای بزرگ و مشهور که دارای بال میباشد اما بدلیل سنگینی بیش از حد پرنده قدرت پرواز ندارد و دارای سرعت زیادی برای دویدن است . از احکام مرتبط با آن در ” باب حج ” و ” اطعمهو اشربه ” به سخت امده است .
شترمرغ پرنده ای است با سر و گردن و رانهای بدون پر یا کم پر که نر آن سیاه رنگ است ، براق و دارای پرهای سفید رنگ و ماده آن قهوه ای مایل به خاکستری رنگ است و با بالهای گشاده به سرعت میدود اما نمی تواند پرواز کند شترمرغ نام علمی پرنده شتر مرغ و نشخوارکننده از راسته سینه پهنان است. شترمرغ بزرگترین پرندهٔ زنده دنیاست و تخم آن نیز از هر پرنده زنده دیگری بزرگتر است.
شتر مرغ ظاهر خاصی دارد که آن را از پرندگان دیگر متفاوت میکند. آنها با گردن و پاهای بلند خود قادر هستند با سرعت حدود هفتاد کیلومتر بر ساعت بدوند که بالاترین سرعت زمینی در میان تمام پرنده ها می باشد. غذای اصلی شترمرغ گیاهان است اما از بیمهرگان هم تغذیه میکنند.
آنها به صورت گروهی و در گروههای 5 تا 50 نفری گذران زندگی میکنند و در هنگام خطر یا برای مخفی شدن روی زمین دراز کشیده یا به سرعت فرار میکنند اما اگر در گوشهای گیر افتاده و راهی برای فرار نداشته باشند با پاهای قدرتمند خود به دشمن حمله ور میشوند.
برخی از شترمرغ ها اهلی و در برخی نقاط دنیا پرورش داده میشوند. پرهای آنها کاربرد زینتی دارد و در تولید پوشاک هم کاربرد دارد. پوست آنها برای تولید چرم استفاده شده و گوشتشان نیز در بازار برای خواهان این نوع از گوشت به فروش میرسد.
شترمرغ نر پرهای سیاه رنگی دارد و انتهای پرها و بالهای آن سفید رنگ است ولی پرهای شترمرغ ماده قهوهای رنگ می باشد. سر و گردن شترمرغ بدون پر و تاسمیباشد. این پرنده اغلب به صورت گروهی در بین گلههای پستانداران علفخوار همچون گورخر و گاومیش و کل یالدار به سر میبرد.
طرح توجیهی پرورش شتر مرغ
انواع شتر مرغ :
شترمرغ جنوبی : یا شترمرغ سیاه رنگ | S. c. australis | در جنوب آفریقا که در سواحل جنوبی رودخانههای زامبزی و کونن زندگی میکند.
شترمرغ شمال آفریقا : یا شترمرغ گردن قرمز نیز بهش می گویند | S. c. camelus | پرتعدادترین نوع شترمرغ که زیستگاه از اتیوپی و سودان در شرق به سوی حاشیه صحرای آفریقا تا سنگال و موریتانی در غرب ادامه مییابد. این زیرگونه در گذشته در نواحی شمالیتر مثل مصر و جنوب مراکش نیز زندگی میکردند. شترمرغ شمال آفریقا با ۲٫۷۴ متر قد و ۱۵۴ کیلو وزن و سرعتی بیش از ۷۲ کیلومتر بر ساعت، بزرگترین و سریعترین پرنده روی زمین میباشد.سر آن سرخرنگ، پوشش بدن نرها سیاه و سفید و مادهها خاکستری است.
شترمرغ ماسایی : | S. c. massaicus| در شرق آفریقا . پرهای کوچکی به رنگ نارنجی روشن بر روی سر، گردن و رانهایشان دارند. فقط در جنوب کنیا، اتیوپی و بخشهایی از جنوب سومالی هستند.
شترمرغ عربی : | S. c. syriacus | زیرگونه انقراض یافتهای که در گذشته در تعداد بسیار در شبهجزیره عربستان، سوریه و عراق زندگی میکرد و نسل آن در حدود سال ۱۹۶۶ بهکلی منقرض شد.
شترمرغ سومالی : | S. c. molybdophanes| در شمال شرقی کنیا، جنوب اتیوپی و سومالی. گردن و ران آنها سربیرنگ است. برخلاف دیگر شترمرغها گلهای زندگی نمیکند بلکه بیشتر تنها یا به صورت زوج دیده میشوند و در شمال شرق کنیا با شترمرغ ماسایی زیستگاه مشترکی دارند. برخی این شترمرغ را گونهٔ مجزایی محسوب میکنند.
محصولات شتر مرغ :
گوشت قرمزی کم چرب و کم کلسترول با طبعی گرم و دارای آهن است که گوشت این پرنده را از سایر گوشتهای قرمز متمایز می کند.
پوست نرم، لطیف و با مقاومت بالا است که جای پرها (فولیکول) روی پوست دیده میشود. چرم پای شتر مرغ دارای طرحی منحصربفرد میباشد و در تولید انواع کیف و کفش از آن استفاده میشود. پوست شترمرغ در بازارهای جهانی تا ۴۰۰ دلار قیمت دارد.
روغن این پرنده دارای اسیدهای چرب امگا ۳ و ۶ و ۹ میباشد؛ که خواص آن، تسکین دردهای مفصلی و ماهیچه ای، نرم و مرطوبکننده پوست و مو است.
پر این پرنده در دوران باستان نماد پادشاهان و سرداران بوده و هم چنین برای تزیین و ساخت گردگیر از آن استفاده میشده است.
مغز این پرنده در درمان بیماری آلزایمر مؤثر است و از بافت زانوی شترمرغ جهت دستگاههای الکترونیکی، مخابراتی استفاده میشود. حتی میتوان قرنیه چشم این پرنده را به قرنیه چشم انسان پیوند زد.
نحوه تولید مثل شتر مرغ :
زمان جفتگیری در شترمرغها بسته به مکان زندگیشان متفاوت میباشد. در شرق آفریقا، شترمرغها در فصل خشک اقدام به جوجهگذاری میکنند. نر با پاهای خود حفره هایی در زمین ایجاد میکند و ماده همراهش در حفرههای پدید آمده تخمهای خود را میگذارد. دیگر مادهها نیز تخمهای خود را در همین حفرههای روی زمین میگذارند. پرنده ی ماده در طول روز، و پرنده ی نر درهنگام شب از تخمها نگهبانی میکند. تخمهای محاظت نشده میتوانند مورد هجوم کرکسها و دیگر درندگان قرار گیرند. در کل، کمتر از ۱۰ درصد کل آشیانه های اولیه در دوره سه هفتهای گذاشتن تخم و شش هفتهای خوابیدن بر روی تخم سالم میمانند.
پرنده نر بههنگام جفتگیری با باد کردن گلوی خود غرشهای رسائی ایجاد میکند ولی بهطور کلی شترمرغها فاقد صدای خاصی میباشند.
شترمرغ ماده در فصل بهار به صورت یک روز در میان تخمگذاری نموده و در هر مرحله ۱۴ تا ۲۱ تخم میگذارد. وزن تقریبی هر تخم یک کیلو و نیم است. شترمرغ ماده در فصل تخمگذاری بسیار خشمگین و عصبانی است و اگر کسی مزاحمتی برایش ایجاد سازد با لگد ضربه محکمی بر او وارد میکند که خطرناک میباشد.